De klokken van Deurle

Deurle heeft de kleinste toren van de parochie. Duidelijk was hij niet bedoeld voor meer dan één klok. Ook daar vinden we in het midden van de toren een houten klokkenstoel voor de toenmalige enige klok. Ook daar is de enige klok tegenwoordig de middelste in toonhoogte en gewicht. Ook die klok is gegoten door Ségers-Causard. Het parallellisme met Sint-Martens-Latem is dus groot. Wij konden op die klok geen jaartal vinden, en het opschrift laat wat twijfel over de naam van de klok. Volgens gegevens die ons opgestuurd werden door de kerkfabriek, zou de klok Maria heten en gegoten zijn in 1926. Haar toon is si, en haar gewicht is opgegeven als 350 kg.

Ook hier werd het klokkenbestand uitgebreid tot 3 klokken, en dit in 1985. De twee nieuwe klokken werden gegoten door Eijsbouts te Asten in Nederland. Eijsbouts is tegenwoordig de grootste leverancier van klokken in ons land. Maar de klokkenstoel aan weerskanten uitbreiden om nog 2 klokken te huisvesten, ging niet. Daarvoor was de toren te klein. Er moest uiteindelijk toch nog ruimte overblijven voor een ladder naar de torenspits. Daarom werden de grote en de middenklok samen in de bestaande houten klokkenstoel geplaatst, elk aan een uiteinde, in plaats van een klok in het midden. Dat past maar net, want als beide klokken samen luiden, raken ze elkaar net niet. Alleen aan de zuidkant werd de houten klokkenstoel uitgebreid met een metalen gedeelte waar de kleine klok in past.

(klik op een foto voor een grotere weergave)

Die extreem krappe en gevulde toren maakte het voor ons bezoek niet gemakkelijk. De toegang is via een ijzeren ladder (geplaatst door de beheerders van de zendmasten). Die bevindt zich aan de noordkant van de toren. Maar de houten klokkenstoel vult het hele midden van de toren, zodat de kleine klok alleen maar bereikbaar was door eerst enkele treden te nemen van de ladder naar de spits tot ter hoogte van de bovenkant van de klokkenstoel, daar op de bovenbalk van de klokkenstoel te stappen, en terwijl met zich vasthoudt aan een of andere balk boven de klokkenstoel of aan een van de luidwielen, te "springen" naar de balk aan de overkant van de klokkenstoel, en zich daar dan naar beneden te wringen in het heel klein driehoekig gedeelte tussen de muur van de toren en de metalen uitbreiding van de klokkenstoel. Ondanks dat bleken de klokken toch niet overal bereikbaar voor foto's, en mogelijk hebben we daar toch iets over het hoofd gezien.

De grote klok heet Aldegondis, naar de patroonheilige van de kerk, heeft een opgegeven gewicht van 535 kg (hoewel onze schatting 580 kg geeft), en geeft de sol#. De kleine klok heet Kristoffel, heeft een opgegeven gewicht van 225 kg en geeft de hoge do#.

De drie klokken samen geven een Te Deummotief, genoemd naar de eerste drie noten van het Te Deum (mi-sol-la, hier getransponeerd tot sol#-si-do#). Ook hier zijn alle drie de klokken voor de kerk van Deurle gegoten.

Als we de klokken van Sint-Martens-Latem en Deurle samen zouden laten luiden, dan krijgen we bijna een volledige chromatische progressie met een opeenvolging van halve tonen: sol-sol#-la-si-do-do#. Van die combinatie hopen we ooit nog een filmpje samen te stellen, want dat klinkt wel echt bijzonder.

De volledige opschriften van de klokken en de links naar de klankanalyses vind je hier: